29 January 2016

Khami ni-a zirlaite tawrhna kha

January ni 21, 2016 tlai lama Aizawl Chaltlang-a police leh zirlaite innawr buai vak kha kan hre theuh awm e. Persons with Disability (PwD) Commissioner atana sawrkar hna atanga pension tawh, Pi B. Sairengpuii rawih nawn awn awn duh lohna kal zelah MSU leh a thawhpuite'n kawngzawh an huaihawt vang a nih kha. Amah Pi B. Sairengpuii hi Mizoram Chief Minister Pu Lal Thanhawla nupui Pi Lal Riliani unaunu a lo ni kher bawk si a, hei bakah a enkawl tur rualbanlo pawl thenkhatin an dodal nasat avangin amah duh lohna a zual deuh bik ni te pawhin a lang.

Khami ni-a police leh zirlai innawrnaah khan zirlai lam kha inhliam an awm nual a, a hranpaa list siam leh record fel tak dah a nih loh avangin a zat chiah hriat a har hle. Heng hliam tuarte hi MSU chuan a theih ang angin a kan zel a, a tira an chanchin hriat loh, a hnua damdawiin lama lo buai ta viau te pawh an la awm zel bawk niin a lang. Police-te hian zirlaite hi an vaw na hle a, police thahnemngai fal an awm laiin, an thiante kal na lutuk lo khap daih tum police an awm bawk. Video clip tawite-ah hian a lang chiang em em a ni.

January ni 23, 2016 zan khan MSU hruaitute chuan Rawpuichhip tlangval, Kanan Veng-a awm, Govt. Aizawl West College-a II Semester BA zirlai Peter-a chu an kan a. Ani hi facebook leh whatsapp lama a thlalak lar tak, lu pawp thisen chhuak kha a ni. He thlalak hi kawngzawh tuk, zirtawpni-a boruak tisosangtu pakhat a ni a tih theih ang.

Hliam tuar Peter-a
MSU hruaitute'n Peter-a an kan
January ni 27, 2016 khan Aizawl Civil Hospital-ah police tear gas vanga zirlai zai tur a awm thu MSU chuan kan dawng a. A rang lamin hospital-ah kan tlan nghal a. Ani hi Gospel Lalzaipuii, Keitum khua, tuna Tuikual South-a awm mek, Govt. Aizawl West College-a II Semester BA zirlai a lo ni a. Khatia police-in tear gas an hman khan a lo hîp lut hnem deuh ni tur a ni, kar khat hnuah pawh a luak reh hleithei lo va, damdawiinah inentirin an inentir ni la la hian zai tura admit nghal a ni.

Gospeli chungchang hian titi a titam hle. A rilphir hi paih tura tih a ni a, mi tam tak chuan tear gas leh rilphirin inzawmna a nei lo niin an sawi a, a dik ngei pawh a rinawm, Chutih laiin amah hi tun hma atanga pum na thin leh rilphir lama harsatna lo nei tawh a ni a, tear gas vanga a luak nasat hnu khan a natna lo awm sa chu a tizual ta niin a lang. Thahnemngai taka vawi khat luak ringawt pawhin taksa a tihchauh theihzia chu kan hre theuh awm e.

Tichuan, January ni 27 zan dar 7-ah Aizawl Civil Hospital-ah zai a ni a, hlawhtling takin a rilphir hi paih a ni. Zai lai hian MSU hruaitute leh an khaw mi bakah, amah lainattu zirlai an pungkhawm hnem hle. A chanchin an hriat rual hian Aizawl-a college hrang hrang zirlaite chuan amah kanna turin pawisa an thawhkhawm  nghal a ni.

MSU hruaitute'n Gospeli an kan (zai hma)
Gospeli an zai zawh hian MSU hruaitute hian Aizawl Saron Veng-a in luaha awm, H. Hlimawma, tuna Pachhunga University College-a II Semester zirlai chu an kan zui a, a ni hi Lunglei khua a ni. Hlimawma hian police nena an innawr ni khan police vuak a tuar nasa hle a, a banrek an vaw pelh a, an vuakna a hnungzang ruh nâ a reh hleih theih loh avangin January ni 25, 2016 khan damdawiinah inentirin x-ray nghal a ni a; MRI hi la tih leh tur hi sum harsatna avangin an la ti thei lo va, MRI hian a dinhmun a tichiang thei dawn a ni.

Hlimawma hi a hnungzang ruh nâ avangin harsatna a tawk nasa a, a awmdan pangngaiin rei tak a awm thei lo va, ngil takin a mu thei lo bawk. Kûn leh taksa han tihchet vel pawh a harsat hle niin a sawi.
MSU hruaitute'n Hlimawma an kan
Anni bakah hian hliam tuar dang an la awm nual niin an sawi a, chiang taka hriat a harsa hle. Sound duty-te pahnih hi police-te'n an vaw nasa hle a, "Keini chu sound duty kan ni a..." an tih lawm lawm chung pawhin police-te hian an hmaih bik lo. An hnungzang leh malpui vel chu an vaw duk vek a, a naupang zawk phei chu hun eng emaw chen a hna a thawk zui thei lo nghe nghe. Pakhat zawk chuan, "Hetiangah chuan ni khatah cheng 10000 hlawh tur pawhin ka duh tawh lo," a ti hial!

Kan thianpa pakhat Vanlalruata chu police-in an vuak bakah a tlu hnu an chhuih zui kher a ni âwm e. Chu kher chu a la na ngang mai! Ani hi Mizoram University Students' Council (MZUSC) 2012-2014 session-a President kha a ni.

Hei bakah hian police vuak tuar dang, helmet keh khawpa lu-a vuak te pawh an awm. MSU hruaitute zingah ngei pawh police kut tuar thisen chhuak an awm nual a ni. Hemi innawrnaah hian PwD Office tuala Wagon R chu an tichhia a. Mita hmutute sawi dan chuan, zirlai lamin a hma lam an tichhia a, police lam pawhin motor hnung lamah kut an thlak ve bawk. He car hi PwD office building neitu, kan thian Kima te motor a lo nih nghe nghe âwm kha!

Hemi ni-a police kut tuar zirlai an tam avangin zirlaite an thinrim hle a. Zanah MSU office-ah emergency meeting neih nghal a ni a, zirlaite hi bengdaih leh khap daih theih an ni lo. Internet lamah thisen chhuak thlalak a lo darh bawk si a, hei hian zirlaite leh mipuite a tithinrim em em a ni.

Tichuan, college hrang hrang zirlai hruaitute chuan ngawrh zawk leh khauh zawkin an zirlaite-ah hriattirna an chhuah a, January ni 22, 2016, zirtawpni a nih chuan Vanapa Hall kawtah zirlai an ding khat tlat mai. Treasury Square atanga Mizo Hnam Run kawt thlengin zirlai an khat tlat mai a, an kalthui hmain an thil nawr chu sawrkarin a tihlawhtling ta a ni.

Tarlan tawh ang khan zirlaite an thinrim kan tih tawh kha. Kawngzawh tuk zet chu zirlaite pawh an thawkrip a, helmet an khum a, zirlai thahnem takin an ipte-ah sairawkherh, lungtum leh tiang te an pai bawk. Police lam pawh an thahnem hle a, chhim leh hmar lamah zirlaite hi lo endik zelin, sairawkherh leh thil dang eng emaw zat an man. Sawrkar lo inhnukhniam hlauh lo sela chuan, hemi ni hian thisen a chhuak nasa hlein a rinawm.

Mipuite hian zirlai movement hi kan la pawm thiam tak tak lo va, mi tam tak chuan 'zirlai tê tê si, an va zaktheilo ve, an va tirapthlak ve' ti zawngin boruak an la daih mai. Hei hi politician leh party worker thenkhat ngaihdan awm tâwk lek a ni. Mizote kan vannei a, sawrkar a tha thin bawk a, zirlai movement lian tham kan la tawng lo. Chutih rual chuan, movement azawngah zirlai movement hi a hlauhawm a, a rapthlak a, tunlai tawngkam takin a 'bon' a ni. Hei hi mipuite'n kan hriatthiam a ngai. Mi rama zirlai movement rapthlak takte leh a thlen chhan te hi ngaihven a tha hle. Chhiar zau duh tan — Khawvela zirlai protest langsar zualte

24 January 2016

Rualbanlote hnehna ni kha

An zinga pakhat chuan thinrim tih hriat tak maiin a kut a hûm ruh a, a hachang a țhial ri bap bap a; tih theih a nei si lo. A bula pakhat lah chuan lung a chhar a, a’n vawm dawn a, “Police leh zirlai i hre hrang âwm si lo va, lo vawm ve ngawt suh,” tiin an lo khak a. January ni 21, 2016 ningani zet kha zawng, an hotunu duh lohna lantirin mitdelte pawh an țang khawp asin.

Persons with Disability (PwD) Commissioner atan hian kum 2012 khan sawrkar hna ațanga pension tawh Pi B. Sairengpuii chu kum thum chhung atan sawrkarin a ruat a; hetih lai hian Mizoram Blind Society leh rualbanlo pawl dang dangte’n an duh lohna an lo lantir tawh a; mahse, awmzia a nei lo. Kum thum a ral hnuah, nikum kum tawp lam khan sawrkarin kum hnih dang rawih nawn a tum leh ta a. A enkawl tur rualbanlote’n an duh loh chu thuhran, Mizoram Chief Minister nupui Pi Lal Riliani unaunu a lo ni kher bawk si a; hei zet hi chu, en liam theih a ni ta lo.

Sawrkar hna lak hrang hranga 3% hi rualbanlote tana hauhsak a ni a, hei hi sawrkar advertisement-ah pawh tarlan tel ngei ngei tur a ni. Chanchinbu te i chhiar chuan sawrkar advertisement i hmu fo ngei ang. Heng an hna lak tura 3% chu rualbanlote tana hauhsak a nih thu chhuahna i hmu khât hle thung ang. Hei tak hi en liam lova a țul anga hmalak chu PwD Commissioner tih tur pawimawh tak pakhat a ni. Mahse, hei hi a ti lem lo niin a lang a, hei hi rualbanlote’n an duh lohna chhan pawimawh tak pakhat a ni awm e.

Rualbanlo pawl hrang hrang zingah hian Mizoram Blind Society hi a inhlawm khawm țha ber an niin a rinawm. An zingah hian lehkha thiam tak tak te, graduate mai bakah master degree nei te an awm fur. Anni hi palzut leh pal liam mai mai theih a ni lo. An tan MSU a pen chhuak ta a. Mipui nawlpui hriat lem lohvah MSU chuan PwD Commissioner ruat nawnna hi sût turin sawrkar a lo dawr tawh a, a department kaihhnawih Social Welfare Department minister pawh an lo dawr tawh bawk. Mahse, chuti maia awlsam a lo ni lo.

Kum 2015 a han tawp meuh chuan, hmalak tak takna hun a awm ta lo. “Kum tharah in hre khawp ang,” tiin MSU chu a rûm chhar chhar mai. Kum a han thar chiah a, rualbanlote tana ding chhuak turin Mizo zirlaite an lo pen chhuak ta! Aizawla college hrang hrang zirlai hruaitu inhlawm khawm Aizawl City College Joint Students’ Union (ACCJSU) chu rualbanlote tan an rawn thawk chhuak a, January ni 21 a han nih meuh chuan, Aizawl kawtlaiah college zirlai sang tam takin kawng an zawh a, rualbanlote tan an au.

Kawngzawhnaah khan mitdel 12-te in lo hmu em? Kawngzawh hmahruaiah țangin, an tiang hman thiam, zirlaite vuak nana siam ni hauh lo chu hawl chungin muangchangin ke an pên a, khangmite khan a lo hmutu tam tak mittui a titla a, zirlaite’n an thil nawr a hlawhtlin hmaa nawr chhunzawm zel turin chakna an pe a ni. Sawrkar chu koh eih theih lohvin a ngawi vung vung si a, tlai lamah venghimtu police-te leh zirlai an innawr ta chiam a, rualbanlote tan thisen a chhuak ta. Mizo zirlaite thisen chhuahtu heng police-te hi tuikuk leh chakma laka tiang la lek ngai hauh lo leh, Mizoram ramria kawhmawh bawl țhin Assam Police leh Assam Forest hnathawkte hmachhawn ngai lo police an ni.

Kha innawr video en chuan in hmu ang. Police hovin an lal tiang duhtawka zirlai vuak nana an hmang lai kha. An hmaa an fapa rual lek zirlaite kha tualthattu leh pawngsualtu vuakin dîm hauh lovin an vua a, zirlaite thisen a chhuak ta zawih zawih a nih kha. Hetih lai hian mitdel 12-te hian tih theih an nei si lo. Awmhmunah an lo inhum ruh a, lung an lo hûm a, an lo inseh ruh a, tih theih nei lovin awmhmunah an lo khur chur chur asin.

MSU leh a thawhpuite’n kawng an zawh dawn tih an hriat khan heng mitdelte hian an tan a ni tih hriain a phur phurah an țang a, a țhente phei chu kawngzawh tur liau liauvin Kolasib ațangin an lo kal nia! Kawngzawh ni-ah pawh zingkar hma takah midang zawng zawng chhuah hmain an chhuak khawm a, police vuak an tuar ve ang tih an inhre lawk hauh lo. Hre lawk pawh ni se thisen hial chhuak khawpin an țang ngam. Mitdel vawtu police-te mawlh kha.

Hlawhtlinna leh hnehna chu rualbanlo leh mitdelte’n an chang ta. An lawmna a luangliam a, an pian ahnu lamah an hlimnain a tawng san ber țum a ni hial ang, MSU leh zirlai hruaitute chu lawmthu an hrilh mawlh mawlh a, Kolasib ațanga lo kalte phei chuan an haw hnuin, message-in lawmthu an rawn sawi zui țawk țawk a ni.

Sawrkar hi nawr kal ngaiin awm tawh lo sela, an hnua an tihhlawhtlin nghal theih tho tur chi-ah chuan buaina lian tham leh thisen chhuah hmasa kher lovin tihlawhtling nghal vat mai sela a duhawm hle mai.